सबभन्दा पहिलो कुरा मानव बिकास सुचांक हो जसले कुन जाति कहाँ हो भन्ने औसत तथ्य छर्लङ गरि सकेको छ । एक पल्ट मानव बिकास सुचांक हेर्नु भयो भने यो जाति बिभेद भएको पुष्टि हुन्छ । आजको सम्पन्न वर्ग भोलि गरिब, आजको गरिब भोलि सम्पन्न हुन सक्छन, यो परिवर्तनशील छ, उसको जाती त परिवर्नशील छैन र वर्गीय संबोधनले मात्रै जातिय उड्पीडनवाट उ मुक्त हुन सक्दैन । जब सम्म उड्पीडित जातिलाई राजनैतिक सशक्तिकरण गर्न सकिन्न यो बिभेद रहि रहन्छ । त्यसैले खालि बर्गको मात्रै समस्या ठान्नु महा-भूल हो । जातिय उड्पीडनको संबोधन पछि बर्गिय समस्याको सम्बोधन हुनु पनि जरुरि छ । अर्को कुरा पिडन आर्थिक मात्रै होइन, भाषिक पिडन, साँस्कृतिक पिडन, धार्मिक पिडन पनि छन । यि सबै कुराहरुको संबोधन बर्गिय समाधानले हुन्छ भन्नु रोगको सहि पहिचान नहुनु नै हुन सक्ला ।