नामको पछाडि "नेपाली" झुण्ड्याउनेहरुलाई प्रश्न :

नामको पछाडि "नेपाली" झुण्ड्याउनेहरुलाई प्रश्न :
Nationality र Citizenship एउटै हुन त ? Nationality भनको राष्ट्रबासी हुन भने Citizenship भनेको देशबासी वा नागरिक हुन ।

राष्ट्र भनेको जातिको बिकसित रुप पनि भन्न सकिन्छ । तर राजनैतिक सशक्तिकरण बिना जातिलाई राष्ट्र भन्नु ठिक नहोला कि ।

राष्ट्रियतालाई दुइ किसिमले परिभाषित गरेको पाईन्छ ,
१. राष्ट्रियता ( जाति को सदस्य को हैसियतमा आधारित ), यसलाई जातियता पनि भन्ने गरिन्छ । जातियता नै परिवर्तन भएर राष्ट्रियता हुन्छ जहाँ स्वशासन हुन्छ ।

२. राष्ट्रियता ( देशको नागरिकको हैसियतमा ) : यो राष्ट्रियता देशको समान नागरिकको हैसियतमा हुन्छ । यदि कुनै समुदाय, समाजलाई राज्यवाट अन्याय भएको छ , बिभेद गरिएको छ भने यो राष्ट्रियतामा समस्या भएको मानिन्छ ।

हामीलाइ यो भ्रममा पारिंदै छ, हाम्रो Nationality र Citizenship एउटै हुन, हामी जस्तो बहु-जातिय (राष्ट्रिय) मुलुकमा Nationality र Citizenship एउटै भन्नु उचित छ त । हो Nationality र Citizenship एउटै हुन्छ जब एकल जातिय (राष्ट्रिय) राज्य हुन्छ जसलाई राष्ट्र-राज्य (Nation-state) भनिन्छ । जस्तै फ्रान्स र इजराईललाई राष्ट्र-राज्य (Nation-state) भनिन्छ ।

अब कित यिनिहरुले नेपाल बहु-जातिय (राष्ट्रिय) लाई एकल जातिय (राष्ट्रिय) बनाउने मानसिकताले यो प्रेरित हुनु पर्यो नत्र नबुझेर हुनु पर्यो, त्यो पनि होइन भने बुझ-पचाएरै भनेको हुनु पर्यो |